Η Διπλωματική Ακαδημία ιδρύθηκε το 1999 και λειτουργεί ως αυτοτελής οργανική μονάδα του Υπουργείου, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό Εξωτερικών. Οι επιτυχόντες (υποψήφιοι Ακόλουθοι Πρεσβείας) φοιτούν για εννέα μήνες στην Διπλωματική Ακαδημία και εκπαιδεύονται σε θέματα κλασσικών αλλά και περισσότερο σύγχρονων μορφών διπλωματίας όπως η οικονομική και η πολιτιστική. Η εκπαίδευση των υποψηφίων Ακολούθων περιλαμβάνει επίσης μαθήματα οικονομικής και προξενικής διαχείρισης, οργάνωσης του Υπουργείου Εξωτερικών όπως και του Ελληνικού Κράτους γενικότερα.
Η Διπλωματική Ακαδημία είναι επίσης επιφορτισμένη με την επιμόρφωση του προσωπικού του Υπουργείου Εξωτερικών, τη διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων για Έλληνες και αλλοδαπούς σχετικά με θέματα ελληνικής εξωτερικής πολιτικής καθώς και τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών για υπαλλήλους άλλων Υπουργείων και κρατικών υπηρεσιών. Επιπλέον, προωθεί την ανταλλαγή με ξένα αντίστοιχα ιδρύματα με σκοπό την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας.
Για το έτος 2018, με απόφαση του Υπουργείου Εξωτερικών προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την εισαγωγή στη Διπλωματική Ακαδημία είκοσι ενός (21) υποψηφίων Ακολούθων Πρεσβείας. Σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα, στον διαγωνισμό, γίνονται δεκτοί υποψήφιοι, οι οποίοι: α) έχουν συμπληρώσει το εικοστό πρώτο (21ο) έτος της ηλικίας. Για τη συμπλήρωση του ανωτέρου ορίου ηλικίας ως ημέρα γέννησης θεωρείται η 1η Ιανουαρίου, β) κατέχουν πτυχίο Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης Ελληνικού Α.Ε.Ι. ή Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.) ή αναγνωρισμένο ισότιμο τίτλο της αλλοδαπής.
Οι επιτυχόντες υποψήφιοι, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο διορισμός τους, θα πρέπει:
i. Να έχουν την ελληνική ιθαγένεια,
ii. Να έχουν την υγεία και τη φυσική καταλληλότητα που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων των προκηρυσσομένων θέσεων,
iii. Οι άνδρες να έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές υποχρεώσεις τους ή να έχουν απαλλαγεί νόμιμα από αυτές.,
iv. Να μην έχουν τα προβλεπόμενα στο άρθρο 66 του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών κωλύματα διορισμού και
v. Να κατέχουν τους απαιτούμενους τίτλους σπουδών μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων.
Οι προϋποθέσεις διορισμού πρέπει να συντρέχουν, τόσο κατά τον χρόνο υποβολής των σχετικών αιτήσεων, όσο και κατά τον χρόνο εισαγωγής στη Διπλωματική Ακαδημία. Ως προς τα μαθήματα, στα οποία εξετάζονται οι υποψήφιοι αυτά διακρίνονται σε Πρωτεύοντα, Δευτερεύοντα, Γλώσσες και Συνέντευξη. Ξεκινώντας από τα μαθήματα, οι υποψήφιοι καλούνται να εξεταστούν στα ακόλουθα Πρωτεύοντα:
i. Ελληνική και Παγκόσμια Διπλωματική Ιστορία από το 1815 έως σήμερα
ii. Γενικό και Ειδικό Διεθνές Δίκαιο
iii. Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτική
iv. Ιστορική, Θεσμική και Πολιτική Διάσταση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης
v. Πολιτική Οικονομία, Δημόσια Οικονομία και Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις
Στα Δευτερεύοντα:
i. Στοιχεία Αρχαίου Ελληνικού, Βυζαντινού και Νεοελληνικού Πολιτισμού
ii. Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο
iii. Ναυτικό Δίκαιο
iv. Παγκόσμια Γεωγραφία
v. Χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
Σχετικά με τις Γλώσσες, οι υποψήφιοι εξετάζονται στην Ελληνική γλώσσα, την Αγγλική και μία εκ των ακολούθων: αραβική, γαλλική, γερμανική, ισπανική κινεζική, ρωσική. Η εξέταση στις Γλώσσες και στα Πρωτεύοντα μαθήματα του διαγωνισμού είναι γραπτή και προφορική. Η συνέντευξη είναι μόνο προφορική ενώ στα Δευτερεύοντα μαθήματα, εκτός από τη Χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, η δοκιμασία είναι μόνο προφορική.
Αν αναφερθούμε πιο συγκεκριμένα στους Διπλωμάτες, αυτοί αποτελούν τους επίσημους εκπροσώπους ενός κράτους σε ξένες χώρες, είναι υπεύθυνοι για όλα τα ενημερωτικά προγράμματα του Υπουργείου Εξωτερικών, έχουν υπό την επίβλεψή τους την υλοποίηση των οδηγιών από την πολιτική ηγεσία και είναι αρμόδιοι για την προστασία των Ελλήνων υπηκόων στις χώρες διαπίστευσης και τις διπλωματικές σχέσεις με αυτές. Κάποια από τα χαρακτηριστικά που διέπουν έναν Διπλωμάτη είναι η κοινωνικότητά του και ως εκ τούτου η ευχέρεια στις δημόσιες σχέσεις, το ενδιαφέρον για συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες, ο δυναμισμός, η διά βίου μελέτη και επιμόρφωση και η γλωσσομάθεια. Οι αμοιβές κυμαίνονται σε μεσαία προς υψηλά επίπεδα ενώ οι δυνατότητες απασχόλησής του περιορίζονται στον δημόσιο τομέα ως μέλους διπλωματικής αντιπροσωπείας (πρεσβείες, προξενεία, διπλωματικά γραφεία), ή ως Συμβούλου στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Τέλος, θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί για το πόσο εφικτό είναι απόφοιτοι από οποιοδήποτε Α.Ε.Ι. να επιδιώξουν την εισαγωγή τους στη Διπλωματική Ακαδημία. Είναι γεγονός ότι οι πτυχιούχοι από σχολές και τμήματα όπως η Νομική, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Δημόσιας Διοίκησης, Πολιτικών Επιστημών, λόγω του συναφούς αντικειμένου σπουδών τους, έχουν περισσότερη εξοικείωση με τα εξεταζόμενα μαθήματα του διαγωνισμού. Σαφώς, αυτό δεν σημαίνει ότι η σχολή που αποφοίτησε κάποιος πρέπει να αποτελεί τροχοπέδη και να τον αποτρέπει από την προσπάθεια εισαγωγής στην Διπλωματική Ακαδημία. Χρειάζεται βέβαια πλήρης αναζήτηση του επαγγέλματος και των αρμοδιοτήτων του καθώς η προετοιμασία απαιτεί πολύ διάβασμα και ουσιαστική προσπάθεια.
Επιμέλεια κειμένου: Ρηγούσα Καραχάλιου, Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Σταδιοδρομίας EMPLOY
